AD

MRI ХЭВИЙН ГЭСЭН АТЛАА НУРУУ ТАНЬ ТАСРАХ ГEEД ӨВДӨЖ БАЙНА УУ ГЭМТЭН НЬ ДИСКНИЙ ГАДНА БИШ, ДОТОР НЬ БАЙНА

 

MRI ХЭВИЙН ГЭСЭН АТЛАА НУРУУ ТАНЬ ТАСРАХ ГEEД ӨВДӨЖ БАЙНА УУ? ГЭМТЭН НЬ ДИСКНИЙ ГАДНА БИШ, ДОТОР НЬ БАЙНА!



Нуруу өвдөөд, зориг гарган эмнэлэгт очсон ч ийм зүйл тохиолдож байсан уу?

Хэдэн сар дараалан нурууны гүн хэсэг тасралтгүй өвдсөний эцэст "Дискний ивэрхий томорсон юм биш биз дээ?" гэсэн айдсаар MRI-д харууллаа. Гэтэл эмч таны зургийг хараад, толгойгоо сэгсрэн:

"Мэдрэлд хүрсэн, гарсан том ивэрхий алга байна даа..."

гэж хэлэх үед толгой тань эргэх шиг болдог уу? Бие тань үнэхээр өвдөөд байхад, MRI дээр онцын асуудалгүй гарна гэдэг үнэхээр бухимдмаар. "Би худлаа өвдөж байна гэж үү?" гэж өөрөөсөө асууж, шалтгаан нь үл мэдэгдэх өвдөлтдөө шаналсаар...

Хэрэв танд яг ийм зүйл тохиолдсон бол, бид өвдөлтийн шалтгааныг дискний "гадаах" хэлбэрээс биш, харин түүний "дотоод" бүтцээс хайх ёстой. Диск гадагшаа товойж мэдрэлээ дараагүй ч, зөвхөн дискний доторх асуудлаас болж нурууны маш хүчтэй өвдөлт үүсгэдэг өвчин бол "ДИСКНИЙ ДОТООД ГЭМТЭЛ" (Discogenic Pain) юм.

Гаднаасаа хэвийн харагдах ч, дотроо "идээлж" буй нурууны өвдөлтийн жинхэнэ гэмтнийг хамтдаа мөшгөцгөөе.

Гаднаа Хэвийн, Гэтэл Дотроо Гэмтсэн Дискний Шалтгаан Юу Вэ?




Бидний "диск" гэж нэрлэдэг нугалам хоорондын жийргэвч нь нурууны яснуудын хооронд "зөөлөвч"-ийн үүрэг гүйцэтгэдэг маш чухал бүтэц юм. Энэхүү диск нь маш бат бөх "шилэнцлэг бүрхүүл"-ээр хүрээлэгдсэн, дотроо "цэлцэгнүүр цөм"-тэй байдаг.

Дискний дотоод гэмтэл (Discogenic Pain) гэдэг нь дискний энэхүү бүтэц, ялангуяа дотоод орчин, химийн тэнцвэр алдагдсанаас болж өвдөлт үүсэхийг хэлнэ. Энэ нь диск гадагш товойж мэдрэл дардаг "Дискний Ивэрхий" (Herniated Disc)-ээс шал өөр өвчин юм.

1. Доройтол ба Бичил Гэмтэл

Хамгийн гол шалтгаан бол насжилттай холбоотой доройтол юм. Нас ахих тусам дискний усны агууламж багасч, уян хатан чанараа алддаг. Ийм нөхцөлд буруу байрлалаар удаан суух, нуруундаа байнга ачаалал өгөх (хүнд юм өргөх, огцом эргэх) зэргээс болж дискийг хүрээлдэг шилэнцлэг бүрхүүлд нүдэнд үл үзэгдэх жижиг ан цав, урагдал (Annular Tear) үүсдэг.

2. Үрэвслийн Бодис Нэвчих (Химийн Түлэгдэл)

Асуудал яг эндээс эхэлдэг. Энэхүү бичил ан цаваар дамжин дискний дотор байсан цэлцэгнүүр цөм дэх бодисууд гадагш (мэдрэл рүү) биш, харин шилэнцлэг бүрхүүлийнхээ дотор тал руу нэвчиж эхэлдэг.

Уг нь цөмөн дэх эд нь бидний дархлааны системээс тусгаарлагдсан байх ёстой. Гэтэл энэ бодис нэвчин гармагц, бие махбод үүнийг "гаднын биет" гэж таньж, довтолж эхэлдэG. Энэ үйл явцад үрэвсэл үүсгэгч химийн бодисууд (inflammatory mediators) ялгарч, дискний эргэн тойронд байрлах маш нарийн өвдөлтийн мэдрэхүйг тасралтгүй цочроож, архаг өвдөлтийг бий болгодог.

3. Мэдрэлийн Шөрмөс Ургах

Архаг үрэвсэл удаан үргэлжилбэл, уг нь байх ёсгүй газарт буюу гэмтсэн дискний дотор тал руу өвдөлт мэдрэгч шинэ мэдрэлийн судлууд ургаж эхэлдэг. Үүний улмаас маш бага хөдөлгөөн, даралтын өөрчлөлтөд ч хэт мэдрэг болж, хүчтэй өвдөлт мэдрэх "харгис тойрог" эхэлдэг.

4. Амьдралын Буруу Хэвшил

  • Тамхи татах: Диск рүү очих цусны хангамжийг бууруулж, доройтлыг хурдасгадаг гол эрсдэлт хүчин зүйл.

  • Таргалалт: Нуруунд ирэх байнгын ачааллыг нэмэгдүүлж, дискний гэмтлийг хурдасгадаг.

Суухад л Янгинах - Дискний Дотоод Гэмтлийн Онцлог Шинж Тэмдэг


Энэ өвчний өвдөлт нь мэдрэл шууд дарагддаг дискний ивэрхийн өвдөлтөөс ялгаатай. Хэрэв танд дараах шинж тэмдгүүд илэрч байвал "Дискний дотоод гэмтэл"-ийг сэжиглэж болно.

  1. СУУХАД ӨВДӨЛТ ХҮЧТЭЙ ИХСЭХ (Хамгийн гол шинж тэмдэг) Энэ бол хамгийн чухал, онцлог шинж юм. Зогсох, алхахаас илүүтэй сандал дээр суухад нурууны өвдөлт эрс нэмэгддэг. Учир нь суух байрлал нь зогсож байхаас 1.5 дахин их даралтыг дискэн дээр учруулдаг. Ингэснээр гэмтсэн дискний дотоод даралт ихсэж, үрэвсэлтэй хэсгийг цочроон өвдөлтийг маш их болгодог.

    • Удаан сууж байгаад босоход нуруу хөшсөн мэт болж, шууд тэнийхэд бэрх байдаг.

  2. Нурууны Төв Хэсгээр Гүн, Лүгшиж Өвдөх Өвдөлт нь өгзөг, хөл рүү дамждаг (мэдрэлийн өвдөлт) гэхээсээ илүүтэй, нурууны гол төв хэсэгт гүн, хөндүүрлэж, лүгшиж өвддөг (Axial Back Pain). Өвчтөнүүд "Нуруу тасрах нь", "Нуруу руу хадаас шаах шиг" гэж тодорхойлох нь бий.

  3. Урагш Бөхийхөд Өвдөлт Нэмэгдэх Нүүрээ угаах, шалнаас юм авах зэргээр урагш бөхийхөд дискний дотоод даралт ихсэж, өвдөлт нэмэгддэг. Харин эсрэгээрээ хойш гэдийхэд өвдөлт түр намдах хандлагатай байдаг.

  4. Өгзөг, Гуя руу Дамжих Өвдөлт Өвдөлт нь өгзөг, гуяны арын хэсэг рүү дамжиж, тархаж болно. Гэхдээ дискний ивэрхий шиг шилбэ, хөлийн хуруу хүртэл "цахилгаан гүйх" мэт хурц, хүчтэй өвдөлт байх нь ховор.

  5. Архаг Явцтай Тодорхой гэмтэл, шалтгаангүйгээр эхэлж, хэдэн сараас хэдэн жилийн турш өвдөлт нь багасч, дахин ихсэхийг давтдаг архаг явцтай.

Нуугдмал Гэмтнийг Илрүүлэх нь (Оношилгоо)


MRI дээр зүгээр гэсэн, яаж оношлох юм бэ?

Дискний дотоод гэмтлийг оношлоход хэцүү байдгийн учир яг энд л бий. Ердийн шинжилгээгээр сайн харагддаггүй дотоод асуудлыг илрүүлэх шаардлагатай болдог.

  1. Рентген зураг: Ясны бүтэц, нугалам хоорондын зайг хардаг ч, дискний дотоод гэмтлийг харах боломжгүй. Гэхдээ дискний зай нарийссан байвал доройтол явагдсаныг таамаглаж болно.

  2. MRI (Соронзон Үелзүүрт Томографи): Энэ бол хамгийн чухал дүрс оношилгоо юм.

    • "Хар Диск" (Black Disc): Хэвийн диск нь ус ихтэй тул MRI дээр цагаан өнгөтэй харагддаг. Харин доройтол явагдсан, усгүйжсэн диск нь өнгөө алдаж, хар харагддаг. Энэ нь дискний дотоод гэмтлийн эхний шинж юм.

    • "HIZ" (High-Intensity Zone - Өндөр Идэвхжилтэй Бүс): Энэ бол оношийг батлахад туслах маш чухал сэжүүр юм! Шилэнцлэг бүрхүүлийн урагдсан (ан цав) хэсэгт үрэвслийн урвал явагдаж, шингэн хуримтлагдсанаас болж MRI зураг дээр тод цагаан цэг мэт харагддаг. Энэ нь тухайн диск өвдөлтийн гол эх үүсвэр байх магадлалыг маш өндөр болгодог.

  3. Дискний Тодосгогчтой Шинжилгээ (Provocative Discography): Дискний дотоод гэмтлийг баттай оношлох цорын ганц арга юм. Дүрс оношилгооны хяналтан дор, сэжигтэй диск рүү нарийн зүүгээр хатгалт хийж, тодосгогч бодис шахдаг. Энэ үед дискний дотоод даралтыг зориуд нэмэгдүүлдэг. Хэрэв энэ үед өвчтөн "Яг миний байнга өвддөг өвдөлт мөн байна!" гэж мэдэрвэл тухайн диск өвдөлтийн шалтгаан мөн болохыг 100% баталдаг. Энэ нь өвдөлтийг зориуд өдөөж оношлодог тул өвчтөнд хүндрэлтэй, мөн халдварын эрсдэлтэй тул маш нарийн заалтаар хийгддэг.

Өвдөлтийн Тойргийг Таслах нь (Эмчилгээ)


Эмчилгээний гол зорилго нь дискний доторх үрэвслийг бууруулах, нурууны тогтвортой байдлыг сайжруулж, гэмтсэн дискэнд ирэх ачааллыг багасгахад оршино.

1. Мэс Заслын Бус (Үндсэн) Эмчилгээ

Ихэнх тохиолдолд мэс заслын бус эмчилгээг эхлээд хийдэг бөгөөд үр дүн ч сайн байдаг.

  • Эмийн эмчилгээ: Үрэвслийн эсрэг, өвдөлт намдаах эм (NSAIDs) ууж, үрэвсэл болон өвдөлтийг хянана.

  • Физик эмчилгээ: Халуун жин, цахилгаан эмчилгээ зэргээр булчинг суллаж, өвдөлтийг намдаах.

  • Тариа эмчилгээ: Үрэвсэлтэй дискний эргэн тойронд, мэдрэлийн сувагт шууд эм тарьж, үрэвслийг хүчтэй дарах (Эпидураль тариа).

  • ХӨДӨЛГӨӨН ЗАСАЛ (ХАМГИЙН ЧУХАЛ!): Энэ бол эмчилгээний гол цөм юм. Нурууны суларсан булчингууд, ялангуяа "Коор булчин" (Core muscles - Нурууны гүний булчин, хэвлийн булчин)-г бэхжүүлэх нь дискэнд ирэх ачааллыг булчингууд "хуваалцаж" үүрэхэд тусалдаг. "Байгалийн булчингийн корсет" үүсгэх нь гол зорилго юм. Алхах, усанд сэлэх, пилатес, МакКензийн дасгал (гэдийх дасгал) маш үр дүнтэй.

2. Мэс Заслын Бус Ажилбар (Инвазив бус эмчилгээ)

Үндсэн эмчилгээг 3 сараас дээш хийгээд үр дүн гарахгүй бол дараах ажилбаруудыг хийж болно.

  • Дискний дотоод халаалтын эмчилгээ (IDET): Нарийн утсыг диск рүү оруулж, өндөр давтамжийн халуунаар гэмтсэн бүрхүүлийг "түлж", өвдөлт мэдрэгч мэдрэлийн үзүүрийг устгах, мөн бүрхүүлийг бэхжүүлэх зорилготой ажилбар.

  • Дискний даралт бууруулах бусад ажилбарууд.

3. Мэс Заслын Эмчилгээ (Эцсийн шат)

Бүх төрлийн эмчилгээг хийгээд ч үр дүн гарахгүй, өдөр тутмын амьдралд хүндрэл учруулсан, 1 жилээс дээш үргэлжилсэн хүчтэй өвдөлтийн үед маш ховор тохиолдолд мэс засал хийдэг.

  • Нугалам хооронд бэхэлгээ хийх (Spinal Fusion): Асуудалтай дискийг бүхэлд нь авч, дээд доод нугаламын ясыг хооронд нь нийлүүлэн бэхэлдэг.

  • Хиймэл диск суулгах (Disc Replacement): Гэмтсэн дискийг авч, түүний оронд хэвийн үйл ажиллагааг орлох хиймэл диск суулгаж, нурууны хөдөлгөөнийг хадгалж үлддэг.

Өвдөлтгүй Нурууны Төлөөх Урьдчилан Сэргийлэлт


Дискний дотоод гэмтэл нь амьдралын хэв маягтай маш их холбоотой.

  1. "СУУХ БАЙРЛАЛ"-аа ЭЗЭМШ! Монголчуудын нийтлэг алдаа бол буруу суух явдал юм. Удаан цагаар машин барих, компьютерын ард ажиллахдаа нуруугаа цэх, бөгтийхгүй байх хэрэгтэй. Сандал дээр суухдаа өгзгөө сандлын ард тултал шахаж, нуруугаа түшлэгт нааж, нурууны S хэлбэрийг хадгалах хэрэгтэй. (Нурууны дэр тавих). 50 минут тутамд босож, хөнгөн сунгалт хийж байгаарай.

  2. ТАМХИНААС ГАРАХ, ЖИНГЭЭ ХЯНАХ: Тамхи бол дискний хамгийн том дайсан. Мөн илүүдэл жин нуруунд маш их ачаалал өгдөг.

  3. "КООР БУЛЧИН"-гаа ХӨГЖҮҮЛ: Алхах, усанд сэлэх, Планк зэрэг дасгалаар нурууны булчингаа чангалж, байгалийн хамгаалалтаа бэхжүүлээрэй.

  4. ХҮНД ЮМ ЗӨВ ӨРГӨХ: Хүнд зүйл өргөхдөө бөхийж биш, сууж, өвдгөө нугалан, биедээ ойртуулж, хөлнийхөө хүчээр босож өргөж хэвшээрэй.


MRI дээр өөрчлөлтгүй гарсан ч таны өвдөлт ХУУРАМЧ БИШ гэдгийг дахин хэлье. Хэрэв та шалтгаан нь үл мэдэгдэх архаг өвдөлтөд шаналж байвал, "Дискний дотоод гэмтэл" байж болзошгүйг санаж, Нуруу нугасны мэргэжлийн эмчид хандан, далд байгаа жинхэнэ шалтгааныг олж тогтоогоорой!

Комментарии

Отправить комментарий