AD

Зүүн нүдний өвдөлт vs Баруун нүдний өвдөлт: Яагаад зөвхөн нэг тал өвддөг вэ?

 

Зүүн нүдний өвдөлт vs Баруун нүдний өвдөлт: Яагаад зөвхөн нэг тал өвддөг вэ?


"А? Яагаад гэнэт зүүн нүд маань хатгуулаад байна аа?" "Өглөө сэрэхэд баруун нүд эвгүйрхээд, өвдөөд байх юм."

Бидний өдөр тутмын амьдралд ийнхүү хоёр нүд зэрэг биш, зөвхөн нэг талын нүд өвдөх, эвгүйрхэх тохиолдол цөөнгүй гардаг. Ийм үед "Зөвхөн зүүн, эсвэл баруун нүдэнд тусдаа өвчин байдаг юм болов уу?" гэсэн асуулт төрж, айдас төрүүлэх нь бий.

Тэгвэл зүүн нүдний өвдөлт, баруун нүдний өвдөлт хоёр өөр шалтгаантай байдаг уу?

Дүгнэлтээс эхэлье: Ихэнх нүдний өвчин зүүн, баруун гэж ялгаварладаггүй. Жишээлбэл, нүдний хуурайшил, эвэрлэгийн үрэвсэл зэрэг нь "Би заавал зүүн нүдэнд чинь үүснэ!" гэж сонголт хийдэггүй.

Гэхдээ зарим онцгой тохиолдолд өвдөлт аль талд илэрч байгаа нь оношилгооны маш чухал сэжүүр болдог. Ялангуяа нүдний өөрийнх нь асуудлаас илүүтэй мэдрэлийн систем, эсвэл хамар (хамрын дайвар хөндий)-тай холбоотой үед зүүн үү, баруун уу гэдэг нь эмчид том тусламж болдог.

Өнөөдөр бид яагаад нэг талын нүд өвддөг болох, түүний цаад шалтгаанууд, мөн Монголын нөхцөлд хэрхэн зөв арга хэмжээ авах талаар дэлгэрэнгүй авч үзэх болно.

"Чиглэл"-ээс илүү "Шинж тэмдэг" чухал

Дээр дурдсанчлан, ихэнх нүдний өвчин аль ч талд үүсэж болно. Харин эмч нар өвдөлтийн "шинж тэмдэг" болон "байршил"-ыг илүү чухалчилдаг. Таны мэдэрч буй өвдөлтийн төрлөөс хамаарч сэжиглэх өвчин ч өөр өөр байдаг.

  • Нүдний гадаргуу хатгуулж, хорсох, юм орсон мэт мэдрэмж (Гадаргуун өвдөлт):

    • Нүдэнд элс орсон мэт эвгүйрхэж, хорсох мэдрэмж.

    • Сэжиглэх өвчин: Нүдний хуурайшил (Нүдний хуурай хам шинж), Нүдний салст бүрхэвчийн үрэвсэл (Коньюнктивит), Эвэрлэгийн үрэвсэл (Кератит), Сормуус нүд рүү хатгах.

  • Нүдний дотор тал лугшиж, хөндүүрлэх (Гүний өвдөлт):

    • Нүдэн дээр дарахад илүү өвдөж, хүнд, дарсан мэдрэмж төрөх.

    • Сэжиглэх өвчин: Глаукомын хурц халдлага (Нүдний даралт ихсэх), Увеит (Нүдний судаслаг бүрхэвчийн үрэвсэл).

  • Нүдний арын хэсэг (Нүдний ухархай) булрах мэт өвдөх:

    • Өвдөлт нь нүдний алимнаас илүү түүний ард мэдрэгдэх, ихэвчлэн толгойн өвдөлт дагалдах.

    • Сэжиглэх өвчин: Багц толгойн өвдөлт, Мигрень (Толгой таллаж өвдөх), Хамрын дайвар хөндийн үрэвсэл (Синусит), Харааны мэдрэлийн үрэвсэл.

Одоо эдгээрээс "нэг талын нүдний өвдөлт"-ийг үүсгэдэг гол шалтгаануудыг дэлгэрүүлэн авч үзье.

1. Нүдний хуурайшил: Хамгийн түгээмэл ч, анзаарахгүй өнгөрч болохгүй

"Өө, зүгээр л нүд хуурайшсан юм байлгүй..." гэж та бодож магадгүй. Гэхдээ нүдний хуурайшил хүндэрвэл зүгээр нэг аргахаас илүүтэй, ялангуяа нэг талын нүдэнд хүчтэй өвдөлт, хатгах мэдрэмжийг төрүүлж болдог.

🇲🇳 Монгол дахь онцлог

Монгол орны эрс тэс, хуурай уур амьсгал, ялангуяа Улаанбаатар хотын өвлийн улирлын агаарын бохирдол (утаа, тортог) нь нүдний хуурайшлыг үүсгэх, даамжруулах гол хүчин зүйлсийн нэг болдог. Бидний нүд байнга хуурайшилт, тоос шороо, бохирдолтой тэмцэж байдаг.

  • Шалтгаан: Нулимс нь зөвхөн уснаас бүтдэггүй. Тосон, усан, салслаг гэсэн 3 давхаргаас бүрддэг. Эдгээрийн тэнцвэр алдагдахад нулимс хэт хурдан уурших (ууршилт ихэссэн хэлбэр) эсвэл нулимсны ялгаралт багасах (ялгаралт буурсан хэлбэр) шалтгаан болдог.

  • Шинж тэмдэг:

    • Нэг эсвэл хоёр нүд аргаж, элс орсон мэт эвгүйрхэх.

    • Хатгуулж өвдөх (Ялангуяа өглөө сэрэхэд).

    • Амархан улайж, ядардаг.

    • Хараа бүрэлзэж, нүдээ анивчсаны дараа түр зүгээр болох.

    • Хачирхалтай нь, нүд хэт хуурайшиж цочирсноос болж нулимс гоожих.

  • Оношилгоо ба Эмчилгээ:

    • Нүдний эмнэлэгт нулимсны бүрхэвч хэр хурдан хатдагийг (TBUT тест), нулимсны ялгаралтын хэмжээг (Ширмер тест) шалгаж оношилно.

    • Эмчилгээ: Үндсэн эмчилгээ бол "хиймэл нулимс" дусаах. Гэхдээ энэ нь хангалтгүй үед үрэвсэл дарах, нулимс ялгаралтыг дэмжих (циклоспорин гэх мэт) эмийг эмчийн заавраар хэрэглэнэ.

  • Урьдчилан сэргийлэлт (Монголын нөхцөлд):

    • Компьютер, ухаалаг утас хэрэглэхдээ 50 минут тутамд 10 минут завсарлаж, хол зүйлийг харах.

    • Агаар цэвэршүүлэгч, чийгшүүлэгч ашиглах (ялангуяа халаалтын улиралд).

    • Салхи, шороотой үед нарны шил зүүж нүдээ хамгаалах.

    • Бүлээн жин тавих, зовхины ирмэгийг тусгай цэвэрлэгчээр зөөлөн арчиж цэвэрлэх.

2. Эвэрлэгийн үрэвсэл (Кератит): Хүчтэй өвдөлт ба Хараа муудахын гол дайсан

Хэрэв таны нэг нүд "урагдах" мэт хүчтэй өвдөж, нулимс зогсохгүй гоожин, гэрэл рүү харж чадахгүй байвал "Эвэрлэгийн үрэвсэл"-ийг хүчтэй сэжиглэх хэрэгтэй. Эвэрлэг бол бидний нүдний "цонх" гэгддэг тунгалаг эд бөгөөд тэнд шарх, үрэвсэл үүссэн гэсэн үг.

  • Шалтгаан:

    • Контакт линзний буруу хэрэглээ: Хамгийн түгээмэл шалтгаан! Линзтэй унтах, ариутгалыг муу хийх, тогтоосон цагаас хэтрүүлэн зүүх нь нүдийг хүчилтөрөгчийн дутагдал, нянгийн халдварт өртүүлдэг.

    • Гэмтэл: Нүдээ нухлах үед хумсанд зуруулaх, салхи, шороо орох, гаднын биет нүдэнд орох. (Монголын хуурай, шороотой нөхцөлд маш их тохиолддог).

    • Халдвар: Нян, вирус (жишээ нь, уруул дээр хомхой үүсгэдэг Герпес вирус), мөөгөнцөр.

  • Шинж тэмдэг:

    • (Зүүн эсвэл баруун) нэг нүдний маш хүчтэй өвдөлт.

    • Нүдээ нээхэд хэцүү байх, гэрэлд маш мэдрэг болох (Гэрэлд гялбах).

    • Нулимс байнга гоожиж, нүд хүчтэй улайх.

    • Хараа муудах, бүрэлзэх.

  • Эмчилгээ:

    • Яаралтай нүдний эмчид хандах! Шалтгаанаас нь хамаарч эмчилгээ өөр. Нянгийн гаралтай бол "антибиотик" дусаалга, вирусийн гаралтай бол "вирусийн эсрэг" эм, тос, мөөгөнцрийн гаралтай бол "мөөгөнцрийн эсрэг" эмчилгээг хийнэ.

    • АНХААР: Хэрэв эвэрлэгийн үрэвсэл гэж оношлогдвол, өвдөж байна гээд дур мэдэн "нүдний боолт" зүүж болохгүй! Боолт нь нүдний температурыг нэмэгдүүлж, нян үржих таатай нөхцлийг бүрдүүлж, байдлыг улам дордуулдаг.

3. Глаукомын хурц халдлага (Нүдний даралт ихсэх): Хараа алдах аюултай ЯАРАЛТАЙ нөхцөл!


Хэрэв нэг талын нүдний өвдөлт тань "урьд өмнө хэзээ ч мэдэрч байгаагүй хамгийн аймшигтай өвдөлт" түвшинд хүрч, толгой хүчтэй өвдөн, дотор муухайрч, бөөлжиж байвал... одоо даруй 103-т дуудлага өгөх эсвэл эмнэлгийн яаралтай тусламжийн тасагт очоорой! Энэ бол "Глаукомын хурц халдлага" (Цочмог хаалттай өнцөгт глауком) байж болзошгүй.

  • Шалтгаан: Нүдний дотор "ус" (шилэнцэр) байнга эргэлдэж, нүдний дотоод даралтыг (НДД) тогтмол байлгадаг. Гэтэл энэ ус гадагшлах зам (өнцөг) гэнэт бөглөрснөөс болж, нүдэн дотор ус хуримтлагдан НДД огцом (хэвийн хэмжээнээс 2-3 дахин) ихэсдэг. Энэхүү өндөр даралт нь харааны мэдрэлийг маш богино хугацаанд гэмтээдэг.

  • Шинж тэмдэг:

    • Гэнэтийн, маш хүчтэй нэг талын нүдний өвдөлт (Ихэвчлэн шөнө эсвэл харанхуй газар тохиолддог).

    • Өвдөж буй талын толгой "хагарах" мэт хүчтэй өвдөх.

    • Дотор муухай оргих, бөөлжих (Үүнээс болж тархины цус харвалт, хоолны хордлого гэж андуурах нь бий).

    • Гэрэл рүү харахад "солонго" татах.

    • Хараа огцом муудаж, нүд чулуу шиг хатуу болох мэт мэдрэмж.

  • Эмчилгээ:

    • Яаралтай тусламж: Нүдний даралтыг бууруулах нь хамгийн чухал. НДД буулгах дусаалга, заримдаа судсаар эм тариа хийдэг.

    • Лазер эмчилгээ: Даралт тодорхой хэмжээнд буусны дараа бөглөрсөн замыг нээхийн тулд "Лазер иридотоми" (солонгон бүрхэвчийг лазераар цоолох) мэс ажилбарыг хийдэг.

4. Увеит (Нүдний судаслаг бүрхэвчийн үрэвсэл)


Энэ нь нүдний дунд давхарга болох "увеа" (солонгон бүрхэвч, сормослог бие, судаслаг бүрхэвч)-д үрэвсэл үүсэхийг хэлнэ. Ихэвчлэн нэг нүдэнд эхэлж илэрдэг.

  • Шалтгаан: Шалтгаан нь тодорхойгүй байх нь элбэг. Гэхдээ ихэвчлэн "Аутоиммун өвчин" буюу дархлааны систем өөрийнхөө эсрэг ажиллах (Жишээ нь: Бехчетийн өвчин, Ревматоид артрит, Нурууны үений хөшүүн үрэвсэл) зэрэг өвчинтэй холбоотой байдаг. Мөн халдвар, гэмтэл шалтгаан болж болно.

  • Шинж тэмдэг:

    • Нүдний дотор тал хөндүүрлэж, хүнд оргих.

    • Гэрэлд гялбах (Эвэрлэгийн үрэвсэл шиг хүчтэй).

    • Нүд улайх (Ялангуяа эвэрлэгийн зах хэсгээр улайх).

    • Нүдний өмнө юм хөвөх (Ялаа хөвөх) шинж тэмдэг гэнэт ихсэх.

    • Хараа муудах.

  • Эмчилгээ:

    • Үрэвсэл дарах нь гол зорилго. "Стероид"-ын төрлийн дусаалга, эм, тариа хэрэглэнэ. Аутоиммун өвчинтэй холбоотой бол "дархлаа дарангуйлах эмчилгээ"-г хийж болно.

    • Энэ өвчин нь дахих хандлагатай байдаг тул эмчийн хяналтад тууштай эмчлүүлэх шаардлагатай.

5. "Зүүн үү, Баруун уу?" гэдэг нь ЧУХАЛ байх тохиолдлууд


Эхэнд дурдсанчлан, зарим өвчин зөвхөн "нэг талд" илэрдэг онцлогтой. Энэ нь ихэвчлэн нүдний өөрөөс бус, мэдрэл эсвэл түүний ойр орчмын бүтцийн асуудалтай холбоотой.

5.1. Багц толгойн өвдөлт (Cluster Headache)

"Амиа хорлох өвдөлт" гэсэн аймшигтай нэр хочтой.

  • Онцлог: Заавал нэг талд үүсдэг (Жишээ нь: Үргэлж зүүн нүдний орчимд).

  • Шинж тэмдэг: Нэг талын нүд булрах мэт хүчтэй өвдөж, тухайн талын нүд улайж, нулимс, нус гоождог. Ойролцоогоор 1-2 цаг үргэлжлээд арилдаг ба энэ нь тодорхой хугацаанд (багц үе) өдөр бүр давтагддаг.

  • Эмчилгээ: Энгийн өвдөлт намдаах эмэнд бараг намддаггүй. Мэдрэлийн эмчид хандаж, "хүчилтөрөгчийн эмчилгээ" эсвэл тусгай эм (Триптан г.м) хэрэглэх шаардлагатай.

5.2. Хамрын дайвар хөндийн үрэвсэл (Синусит / Гайморит)

Хамрын эргэн тойронд, нүүрний ясан доторх агаартай хөндийг "дайвар хөндий" гэнэ. Тэнд идээ, үрэвсэл хуримтлагдахыг синусит гэнэ.

  • Онцлог: Манай орны хүйтэн сэрүүний улиралд маш элбэг тохиолддог. Хэрэв нүдний ойролцоох хөндийд үрэвсэл үүсвэл (жишээ нь, зүүн талд), өвдөлт нь зүүн нүдний арын хэсэгт дамжин мэдрэгддэг.

  • Шинж тэмдэг: Нэг талын нүдний арын хэсэг хүндэрч, өвдөх, хацар эсвэл дух орчмоор дарах, шар ногоон нус гарах, хамар битүүрэх, хоолой руу нус урсах.

  • Эмчилгээ: Чих хамар хоолойн эмчид хандаж, антибиотик эмчилгээ, хамрын угаалга зэргийг хийлгэх шаардлагатай.

5.3. Бүсүүр үлд (Herpes Zoster Ophthalmicus)

Бүсүүр үлд нь бидний биед далд байсан Салхин цэцгийн вирус дархлаа унахад дахин идэвхжиж, мэдрэлийн ширхгийг даган үрэвсүүлдэг өвчин.

  • Онцлог: Вирус нь мэдрэлийн судлыг дагадаг тул биеийн гол шугамыг давдаггүй, заавал нэг талд үүсдэг.

  • Шинж тэмдэг: Хэрэв таны нүүр, ялангуяа "хамрын үзүүр" эсвэл дух орчимд цэврүүт тууралт гарч, тэр талын нүд улайж өвдөж байвал, энэ нь вирус нүдийг гэмтээж буйн дохио юм! Энэ нь эвэрлэгийн үрэвсэл, увеит, цаашлаад харааны мэдрэлийг гэмтээж, сохрох аюултай.

  • Эмчилгээ: Яаралтай нүдний болон арьсны эмчид хандаж, "вирусийн эсрэг" эмчилгээг (уух, дусаах, тослох) хийлгэх шаардлагатай.

6. Монголын нөхцөлд ямар арга хэмжээ авах вэ?

Нэг талын нүд өвдөх үед юуны түрүүнд тайван байж, дараах алхмуудыг авч хэрэгжүүлээрэй.

Юуны түрүүнд хийх зүйлс:

  1. Контакт линз зүүдэг бол тэр даруй авах: Линз нь өөрөө асуудлын шалтгаан байж болзошгүй.

  2. Нүдээ бүү нухал: Нухлах нь эвэрлэгийг зурж, гэмтээх, халдварыг улам тархаах аюултай.

  3. Хиймэл нулимс дусаах: Хэрэв гадаргуугийн хуурайшил, тоос шороо орсон мэт мэдрэмж байвал түр намдааж болно. (Гэхдээ хүчтэй өвдөлтийг намдаахгүй).

  4. Компьютер, утасны дэлгэцээс холдох: Нүдээ амраах.

Монголын эмнэлгийн системд хэрхэн хандах вэ?


Өвдөлтийн шинж тэмдгээс хамаарч хандах газар өөр.

  • Хөнгөн өвдөлт (Аргах, загатнах, хуурайших):

    • Та өөрийн харьяа Дүүргийн/Аймгийн/Сумын эмнэлэг-ийн нүдний эмчид хандаж, анхан шатны үзлэгт орж болно.

    • Мөн хувийн нүдний эмнэлэг, клиникүүдэд (Жишээ нь: Улаанбаатар хотод "Сонгдо", "Бодь", "Орхон" г.м) үзлэг, оношилгоо хийлгэх боломжтой.

  • ЯАРАЛТАЙ хандах тохиолдол (Доорх "Улаан туг" шинж тэмдэг илэрвэл):

    • 103 (Яаралтай түргэн тусламж)-т дуудлага өгөх.

    • Шууд томоохон эмнэлгийн Яаралтай тусламжийн тасаг-т очих (Жишээ нь: Улсын Нэгдүгээр Төв Эмнэлэг, Улсын Гуравдугаар Төв Эмнэлэг (Мэдрэл, толгойн өвдөлт хавсарвал), Эх Хүүхдийн Эрүүл Мэндийн Үндэсний Төв (хүүхдийн хувьд) г.м).

Монголын уламжлалт анагаах ухаан ба Нүд: Уламжлалт анагаах ухаанд нүдний ядаргааг тайлах, хийг дарах, чийгшүүлэх зорилгоор зарим тан, эмийн ургамал (жишээ нь, нэрс, чацаргана)-ыг хэрэглэдэг. Гэвч гэнэтийн, хүчтэй өвдөлт, хараа муудсан зэрэг яаралтай тохиолдолд орчин үеийн оношилгоо, эмчилгээг юун түрүүнд тавих нь таны харааг аврах хамгийн зөв алхам юм.

ЭМНЭЛЭГТ ЯАРАЛТАЙ ХАНДАХ "УЛААН ТУГ" ШИНЖ ТЭМДЭГ 


Таны зүүн эсвэл баруун нүд өвдөх үед дараах шинж тэмдгүүдийн аль нэг нь илэрвэл "маргааш очъё" гэж хойшлуулалгүй, НЭН ДАРУЙ нүдний эмчид хандаарай!

  1. Гэнэт үүссэн, тэсэхийн аргагүй хүчтэй өвдөлт (Ялангуяа Глаукомын шинж).

  2. Өвдөлттэй хамт ХАРАА ОГЦОМ МУУДАХ, бүрэлзэх.

  3. Гэрлийн эх үүсвэр тойрон СОЛОНГО (солонгон тойрог) харагдах.

  4. Дотор муухайрах, БӨӨЛЖИХ, толгой хүчтэй өвдөх.

  5. Нүдээ нээж чадахгүй байх, ГЭРЭЛД ГЯЛБАХ.

  6. Нүдний эргэн тойронд, дух, хамрын үзүүр дээр ЦЭВРҮҮТ ТУУРАЛТ гарах (Бүсүүр үлдийн шинж).

  7. Нүдэнд химийн бодис, үртэс орсон байх.

Бидний нүд бол нэгэнт гэмтвэл нөхөн сэргээхэд маш хэцүү, үнэлж баршгүй эрхтэн юм. Бага зэргийн өвдөлт байсан ч бүү тоомжиргүй өнгөрүүлж, мэргэжлийн эмчийн оношилгоонд итгэж, эрүүл хараагаа удаан хадгалаарай!

Комментарии

Отправить комментарий