Хүчирхэг антибиотикийн хоёр нүүр царай: ‘Клиндамицин’-ий талаар заавал мэдэх ёстой зүйлс
Тийм ээ, энэ бол Клиндамициний хамгийн ноцтой бөгөөд онцгой анхаарах ёстой гаж нөлөө юм. Клиндамицин нь гэдэсний хэвийн бичил орчныг алдагдуулж, Clostridioides difficile гэх нянгийн хэт үржлийг өдөөдөг. Энэ нян нь хортой токсин ялгаруулж, амь насанд аюултай "хуурамч бүрхүүлт бүдүүн гэдэсний үрэвсэл" буюу хүнд хэлбэрийн цусархаг суулгалтыг үүсгэж болзошгүй. Тиймээс эм ууж дууссанаас хойш хэдэн долоо хоногийн дараа ч хүнд хэлбэрийн суулгалт илэрвэл яаралтай эмчид хандах шаардлагатай.
Хүчирхэг антибиотикийн хоёр нүүр царай: ‘Клиндамицин’-ий талаар заавал мэдэх ёстой зүйлс
Идээлж, хагарах шахсан арьсны буглаа, шүдний эмчилгээний дараа бичиж өгдөг антибиотик, эсвэл удаан хугацааны турш шаналгасан батгыг дарах зорилгоор хэрэглэдэг түрхлэг. Бид олон төрлийн халдварт өвчний үед "Клиндамицин (Clindamycin)" гэдэг найрлагатай тааралддаг. Клиндамицин нь пенициллин, цефалоспорины бүлгийн антибиотикт дарагддаггүй "аюултай нян"-г устгахад үр дүнтэй, маш хэрэгцээтэй бөгөөд хүчирхэг антибиотикийн нэг юм.
Ялангуяа хүчилтөрөгчгүй орчинд сайн ургадаг "агааргүйтэн нян"-г устгах онцгой чадвартай тул эмч нарын хувьд зайлшгүй байх ёстой, "найдвартай шийдвэрлэгч" мэт эм билээ. Гэвч энэхүү хүчирхэг чадлын ард заавал мэдэх ёстой, заримдаа маш аюултай байж болох нөгөө тал нуугдаж байдаг.
Өнөөдөр бидний сайн мэдэх боловч тэр бүр ойлгодоггүй антибиотик болох Клиндамициний үйлчлэх зарчим, үр нөлөө, хэрэглэхийн өмнө заавал анхаарах ёстой аюултай гаж нөлөө, сэрэмжлүүлгийн талаар А-Я хүртэл бүгдийг нь дэлгэх болно. Энэ нийтлэлийг дуустал уншвал та Клиндамициныг илүү аюулгүй, үр дүнтэй хэрэглэх мэдлэгийг олж авах болно.
Нянгийн уураг үйлдвэрлэх цехийг зогсоодог зарчим
Клиндамицин нь "Линкозамид (Lincosamide)"-ын бүлэгт хамаарах антибиотик бөгөөд нян амьд үлдэж, үржихэд зайлшгүй шаардлагатай "уураг"-ийг үүсгэхээс сэргийлэх замаар ажилладаг.
Бидний биед нэвтэрсэн нянг нэгэн "жижиг үйлдвэр" гэж төсөөлөөд үзье.
Энэ үйлдвэр амьд үлдэж, үржихийн тулд байнга шинэ эд анги, бүтэц буюу уургийг үйлдвэрлэх ёстой.
Уураг үйлдвэрлэдэг гол байгууламж нь "рибосом (Ribosome)" хэмээх "төв угсрах шугам" юм.
Клиндамицин нь энэ нянгийн үйлдвэрт нууцаар нэвтэрдэг "тусгай ажилтан" юм. Энэ тусгай ажилтан нь төв угсрах шугам (рибосом)-ын олон эд ангиас "50S" хэмээх гол хэсэгт "няс" хийн наалдаж, угсрах шугамыг бүхэлд нь зогсоодог.
Уураг үйлдвэрлэл зогссон нянгийн үйлдвэр нь цаашид шинэ бүтэц үүсгэх (үржих), өөрийгөө засварлах (амьдрах) чадваргүй болж, аажмаар хүчээ алдан үхдэг. Ийнхүү суларсан нян нь эцэстээ бидний биеийн дархлааны эсүүдэд амархан устгагддаг байна. Клиндамицин нь нянг шууд устгахаас илүүтэй, өсөлтийг нь дарангуйлж, өөрөө устгагдахад хүргэдэг "бактериостатик үйлдэл (bacteriostatic)" хийдэг ухаалаг антибиотик юм.
Клиндамициныг ямар тохиолдолд хэрэглэдэг вэ? (Гол үр нөлөө)
Клиндамицин нь ялангуяа бусад антибиотикт дарагддаггүй тодорхой нянгийн халдварын эмчилгээнд "нууц зэвсэг" мэт хэрэглэгддэг.
1. Агааргүйтэн нянгийн халдвар Хүчилтөрөгчгүй гүн шарх, хэвлийн хөндий, эсвэл буйл, шүдний ёзоорын орчимд сайн ургадаг "агааргүйтэн нян (anaerobic bacteria)"-ийн халдварын эмчилгээнд маш сайн нөлөө үзүүлдэг.
Хэвлийн хөндийн халдвар: Гялтангийн үрэвсэл, хэвлийн хөндийн буглаа гэх мэт.
Эмэгтэйчүүдийн нөхөн үржихүйн эрхтний халдвар: Аарцгийн хөндийн үрэвсэл, умайн дотор салстын үрэвсэл гэх мэт.
Шүдний халдвар: Хүнд хэлбэрийн буйлны үрэвсэл, шүдний ёзоорын буглаа, эрүүний ясны халдвар гэх мэт.
2. Арьс ба зөөлөн эдийн халдвар Арьсны буглаа, целлюлит (зөөлөн эдийн үрэвсэл) зэрэг арьсны гүн хэсгийн халдварын эмчилгээнд үр дүнтэй. Ялангуяа зарим метициллинд тэсвэртэй алтан стафилококк (MRSA)-ийн халдварт ч нөлөөлдөг тул эмчилгээ авахад хэцүү арьсны халдварын үед хэрэглэгддэг.
3. Яс ба үе мөчний халдвар (Остеомиелит) Эм нь ясны эдэд сайн нэвтэрдэг онцлогтой тул эмчилгээ авахад хэцүү архаг остеомиелит (ясны чөмөгний үрэвсэл)-ийн эмчилгээнд хэрэглэгддэг.
4. Батганы эмчилгээ (Хэсэг газрын түрхлэг) Клиндамицин нь уухаас гадна гель, лосьон хэлбэрээр түрхэж хэрэглэгддэг. Ялангуяа батганы нян (P. acnes)-ийн үржлийг дарангуйлж, үрэвслийг бууруулдаг тул улайж, идээлсэн үрэвсэлт батганы эмчилгээнд маш үр дүнтэй. (Жишээ нь: Далацин-Т, Клинда-М гэх мэт).
5. Пенициллиний харшилтай өвчтөний орлуулах эм Пенициллиний бүлгийн антибиотикт хүнд хэлбэрийн харшилтай өвчтөнд тодорхой халдвар (ялангуяа стафилококк, стрептококкийн халдвар)-ыг эмчлэхэд чухал орлуулах эм болдог.
ХАМГИЙН ЧУХАЛ! Клиндамициний аюултай гаж нөлөө: ‘Хуурамч бүрхүүлт бүдүүн гэдэсний үрэвсэл’
Клиндамициний талаар ярихдаа энэ зүйлийг заавал санах ёстой. Энэ бол "Хуурамч бүрхүүлт бүдүүн гэдэсний үрэвсэл (Pseudomembranous Colitis)" гэх ноцтой гаж нөлөөний эрсдэл юм.
Бидний гэдсэнд тоо томшгүй олон төрлийн нянгууд хоорондоо тэнцвэртэйгээр амьдардаг "гэдэсний нянгийн экосистем" байдаг. Гэтэл клиндамицин шиг өргөн хүрээний үйлдэлтэй антибиотик биед орохоор муу халдварын нянгаас гадна гэдсэнд амьдарч байсан олон ашигтай нянг хамт устгадаг.
Энэ нь яг л цэцэрлэгийн хогийн ургамлыг устгахын тулд хэт хүчтэй хор цацсанаас болж ашигтай ургамал, цэцэгс бүгд үхэж, тэр завсраар нь "Clostridioides difficile (C. difficile)" гэх маш тэсвэртэй, хортой хогийн ургамал (нян) огцом үржиж байгаатай адил юм.
Энэ C. difficile нян нь хүчтэй хор ялгаруулж, гэдэсний салстыг гэмтээн, ноцтой үрэвсэл, суулгалтыг үүсгэдэг бөгөөд энэ нь хуурамч бүрхүүлт бүдүүн гэдэсний үрэвсэл юм.
🚨 Хуурамч бүрхүүлт бүдүүн гэдэсний үрэвслийн анхааруулах дохио (Энэ үед яаралтай эмнэлэгт хандаарай!)
Ус шиг урсах хүнд хэлбэрийн суулгалт (өдөрт 10-аас дээш удаа)
Салс, цустай холилдсон цусархаг суулгалт
Базлах мэт хүчтэй хэвлийн өвдөлт
Халуурах, жихүүдэс хүрэх
Хамгийн аюултай нь эдгээр шинж тэмдэг нь антибиотик ууж дууссанаас хойш хэдэн долоо хоногийн дараа ч илэрч болдог. Тиймээс клиндамицин уусан бол эмээ ууж дууссаны дараа ч хэсэг хугацаанд өтгөнийхөө байдал, биеийн өөрчлөлтөө анхааралтай ажиглах хэрэгтэй. Дээрх шинж тэмдэг илэрвэл хэзээ ч бүү хойшлуулж, яаралтай эмнэлэгт хандан эмчид клиндамицин ууж байснаа мэдэгдээрэй.
Бусад гаж нөлөө ба хэрэглэх үеийн анхааруулга
Хоол боловсруулах замын хямрал: Суулгалт, дотор муухайрах, бөөлжих, хэвлийгээр өвдөх зэрэг нь харьцангуй түгээмэл илэрдэг гаж нөлөө.
Улаан хоолойн үрэвсэл ба шархлаа: Эм нь улаан хоолойд тээглэвэл салстыг цочроож болно. Үүнээс сэргийлэхийн тулд капсулыг уухдаа заавал хангалттай хэмжээний (дор хаяж 1 аяга) устай хамт ууж, уусны дараа дор хаяж 30 минут хэвтэхгүй байх нь маш чухал.
Арьсны тууралт: Чонон хөрвөс, улаан тууралт зэрэг арьсны тууралт гарч болно.
Тарианы хэсгийн өвдөлт: Судсаар тарих үед судас өвдөх, тромбофлебит үүсэж болно.
Антибиотикийн тэсвэржилтээс сэргийлэх амлалт
Клиндамицин нь зайлшгүй шаардлагатай үед өвчнийг эмчилдэг маш чухал зэвсэг юм. Гэвч энэ зэвсгийг замбараагүй хэрэглэвэл нянгууд эмэнд эсэргүүцэх чадвар эзэмшиж, цаашид эм үйлчлэхгүй болох "антибиотикийн тэсвэржилт"-тэй болдог.
Тиймээс клиндамицин хэрэглэж байгаа бол дараах зүйлсийг заавал дагаж мөрдөөрэй.
Зөвхөн эмчийн зааврын дагуу хэрэглэнэ. (Ханиад зэрэг вирусийн өвчинд огт нөлөөгүй.)
Шинж тэмдэг сайжирлаа гэж дур мэдэн эмээ зогсоож болохгүй. Заавал бичиж өгсөн хугацаа, тунг дуустал хэрэглэж, бие дэх нянг бүрэн устгах ёстой.
Өмнө нь үлдсэн антибиотикийг дур мэдэн хэрэглэж болохгүй.
Клиндамицин нь хүчтэй үр нөлөөтэй адил тодорхой хариуцлага дагалддаг эм юм. Энэ эмийн хоёр нүүр царайг зөв ойлгож, мэргэжилтний зааврын дагуу аюулгүй хэрэглэсэн үед л бид түүний хүчирхэг эмчилгээний үр нөлөөний ашиг тусыг бүрэн хүртэж чадах болно.
Комментарии
Отправить комментарий